คำถาม: มีประเภทของเส้นเลือดฟอกไตสำหรับการฟอกเลือดกี่ประเภท?
ตอบ: เส้นเลือดฟอกไตสำหรับการฟอกเลือดมีสามประเภทหลัก ได้แก่:
1)เส้นเลือดฟอกไตแบบถาวร Arteriovenous Fistula (AV Fistula) – เป็นการเชื่อมต่อหลอดเลือดดำและหลอดเลือดแดงโดยตรง เพื่อเพิ่มการไหลเวียนของเลือด โดยปกติจะทำในแขน ซึ่งถือเป็นวิธีที่ปลอดภัยและมีอายุการใช้งานยาวนานที่สุด
2) เส้นเลือดฟอกไตแบบถาวรโดยใช้เส้นเลือดเทียม Arteriovenous Graft (AV Graft) – การใช้วัสดุเทียม (ท่อพลาสติก) เชื่อมต่อระหว่างหลอดเลือดแดงและหลอดเลือดดำ ซึ่งเหมาะสำหรับผู้ที่หลอดเลือดไม่เหมาะสมสำหรับการสร้าง AV Fistula
3) เส้นเลือดฟอกไตแบบชั่วคราว Central Venous Catheter – การใช้สายสวนที่สอดเข้าไปในหลอดเลือดดำใหญ่ ใช้สำหรับการฟอกเลือดชั่วคราวหรือเมื่อไม่สามารถสร้างฟอกไตถาวรได้ สายนี้จะมีท่อออกมาที่คอ (สาย double lumen) หรือที่อก (บางคนเรียกว่าสาย Perm)
การเลือกประเภทของเส้นเลือดฟอกไตจะขึ้นอยู่กับสภาพโดยรวมของผู้ป่วย สุขภาพของหลอดเลือด และความต้องการในการฟอกเลือด
คำถาม ทำอย่างไร การสร้างเส้นเลือดฟอกไตแบบถาวร Arteriovenous Fistula (AV Fistula) ในแขนเป็นการผ่าตัดที่ทำเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของการฟอกเลือดในผู้ป่วยโรคไต กระบวนการนี้รวมถึงขั้นตอนต่างๆ ดังนี้:
ตอบ
- การเตรียมการก่อนผ่าตัด: แพทย์จะทำการตรวจสอบและประเมินหลอดเลือดดำและหลอดเลือดแดงในแขนของผู้ป่วย เพื่อหาตำแหน่งที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการสร้างเส้นฟอกไต
- การฉีดยาชา: ผู้ป่วยจะได้รับยาชาที่บริเวณที่จะทำการผ่าตัด เพื่อลดความเจ็บปวดในระหว่างการผ่าตัด
- การผ่าตัด: แพทย์จะทำการเชื่อมต่อหลอดเลือดแดงกับหลอดเลือดดำโดยตรง โดยทำการตัดและเย็บหลอดเลือดทั้งสองเข้าด้วยกัน เมื่อเชื่อมต่อสำเร็จ การไหลเวียนของเลือดจะแรงขึ้น ช่วยให้การฟอกเลือดสามารถทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- การฟื้นตัวหลังการผ่าตัด: หลังการผ่าตัด ผู้ป่วยจะต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ เพื่อตรวจสอบอาการและให้แน่ใจว่าไม่มีการติดเชื้อหรือปัญหาอื่นๆ เกิดขึ้น
การสร้างเส้นฟอกไตถาวร AV Fistula จะช่วยเตรียมพร้อมให้กับผู้ป่วยโรคไตในการฟอกเลือดที่มีประสิทธิภาพ เป็นการเข้าถึงหลอดเลือดที่มีอายุการใช้งานยาวนานและปลอดภัย
คำถาม ทำอย่างไรในการการใส่สายฟอกไตชั่วคราว สายสวนหลอดเลือดดำใหญ่(Central Venous Catheter, CVC)
ตอบ มีเป็นขั้นตอนการรักษาที่ใช้ในกรณีที่ต้องการสำหรับการฟอกเลือดเป็นเวลาไม่นาน วิธีการนี้ประกอบด้วยขั้นตอนต่างๆ ดังนี้:
- การเตรียมผู้ป่วย: ผู้ป่วยจะได้รับการทำความสะอาดบริเวณที่จะใส่สายสวน เช่น บริเวณคอ หรืออก ตามที่แพทย์กำหนด
- การใช้ยาชา: แพทย์จะฉีดยาชาเฉพาะที่เพื่อลดความรู้สึกเจ็บปวดในระหว่างการใส่สายสวน
- การใส่สายสวน: แพทย์จะใช้เทคนิคการแนะนำด้วยภาพอัลตราซาวนด์หรือเอกซเรย์(ฟลูออโรสโคปี) เพื่อหาตำแหน่งหลอดเลือดดำที่เหมาะสม จากนั้นจะใช้เข็มเจาะเข้าไปในหลอดเลือด และสอดสายสวนผ่านเข็มเข้าไปในหลอดเลือดดำจนถึงหัวใจ
- การตรวจสอบตำแหน่งของสายสวน: หลังจากการสอดสายสวนเข้าไปแล้ว จะมีการใช้เอกซเรย์ เพื่อตรวจสอบตำแหน่งของสายสวนว่าถูกต้องและปลอดภัย ก่อนที่จะเริ่มใช้งานฃ
- การดูแลหลังการใส่สายสวน: ผู้ป่วยจะต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดเพื่อตรวจสอบอาการติดเชื้อ และประเมินการทำงานของสายสวน รวมทั้งการดูแลความสะอาดของจุดที่สายสวนเข้าไปในร่างกาย เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
การใส่สายสวนหลอดเลือดดำกลางเป็นวิธีการที่ใช้ในกรณีที่ต้องการเข้าถึงหลอดเลือดอย่างรวดเร็วและเป็นเวลานาน แต่ต้องมีการดูแลอย่างรอบคอบเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาที่อาจตามมา